Ε.Λ.Π. ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ

Με τις εργασίες τέλους χρήσης προσδιορίζουμε την οικονομική θέση μιας επιχείρησης συνήθως την 31/12 κάθε έτους (χωρίς να αποκλείονται η 30/6 ή άλλες ημερομηνίες τέλους χρήσης) και επιπλέον την δυναμική της με βάση το οικονομικό αποτέλεσμα της χρήσης που κλείνουμε. Οι οικονομικές καταστάσεις που αποτυπώνουν αντίστοιχα την οικονομική θέση και το οικονομικό αποτέλεσμα της χρήσης είναι ο «Ισολογισμός» και τα «Αποτελέσματα χρήσης» μαζί με τις λοιπές οικονομικές καταστάσεις που θα αναλύσουμε στο παρόν βιβλίο.

Τα τελευταία χρόνια, με την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας των πληροφοριακών συστημάτων και την υποστήριξη που παρέχουν τα λογιστικά προγράμματα (software), ακόμα και οι μικρές επιχειρήσεις έχουν την δυνατότητα να προσδιορίζουν πιο συχνά την οικονομική τους κατάσταση. Υπάρχει δυνατότητα σύνταξης ισολογισμού και αποτελεσμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα και χωρίς να απαιτούνται μεταφορές λογαριασμών ή οποιεσδήποτε άλλες λογιστικές εγγραφές. Ανάλογα με το επίπεδο της οργάνωσής σε μια επιχείρηση, ο υπεύθυνος λογιστηρίου μπορεί να εξάγει αποτελέσματα 2 φορές (ανά εξάμηνο), 4 φορές (ανά τρίμηνο) ή και 12 φορές (μηνιαία) στη διάρκεια της χρήσης.

Η χρησιμότητα των ενδιάμεσων οικονομικών καταστάσεων είναι αδιαμφισβήτητη αλλά η ακρίβεια τους εξαρτάται -όπως και η συχνότητά τους- από την οργάνωση της επιχείρησης και την μεθοδολογία που τηρείται κατά την εξαγωγή των αποτελεσμάτων.

Επιπλέον, κάποιες από τις εργασίες τέλους χρήσης, όπως η αναλυτική φυσική απογραφή και ο αναλυτικός λογιστικός έλεγχος, είναι χρονοβόρες και ίσως δεν υπάρχει δυνατότητα να γίνονται σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση.

Ο βασικοί λόγοι όμως που δίνεται βαρύνουσα σημασία και κύρος στις εργασίες τέλους χρήσης είναι η εναρμόνιση τους με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν.4172/2013) και τον ισχύοντα για κάθε μορφή εταιρίας Εμπορικό νόμο (2190/1920 για τις Α.Ε., 3190/1955 για τις Ε.Π.Ε., 4072/2012 για τις Ι.Κ.Ε. & τις προσωπικές εταιρίες). Δηλαδή η Λογιστική, η Φορολογική και η Εμπορική Νομοθεσία έχουν ως αντικείμενό τους τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις απαιτώντας την έγκριση τους από την διοίκηση καθώς και την υπογραφή τους από τη διοίκηση, από τον εξουσιοδοτημένο λογιστή και συχνά από ορκωτό ελεγκτή λογιστή. Για να ολοκληρωθεί το κλείσιμο μιας χρήσης πρέπει να διασφαλιστεί ότι έχει υπολογιστεί ο φόρος εισοδήματος έχουν αποδοθεί με ορθότητα ο Φ.Π.Α. και οι παρακρατούμενοι φόροι, έχουν υποβληθεί οι ετήσιες συγκεντρωτικές δηλώσεις (π.χ. Οριστική Φ.Μ.Υ.).

Οι φορολογικοί νόμοι έχουν σαν σκοπό να εξασφαλίσουν τον ορθό προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης και την είσπραξη των φόρων που προκύπτουν από το Ελληνικό Δημόσιο. Ο εμπορικός Νόμος (2190/1920, 3190/1955, 4072/2012) αναφέρεται στον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων έχοντας σκοπό να εξασφαλίσει την ορθή ενημέρωση των μετόχων ή εταίρων από τους διοικούντες σχετικά με την πορεία της εταιρείας.

Φέτος, για πρώτη φορά οι επιχειρήσεις θα κληθούν να παρουσιάσουν τις χρηματοοικονομικές τους καταστάσεις με βάση τις διατάξεις των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (Ν.4308/2014). Οι νέες αυτές διατάξεις συνεπάγονται αφενός την κατάργηση του Ε.Γ.Λ.Σ. και αφετέρου την κατάργηση του τρόπου αποτίμησης κάποιων στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού σύμφωνα με τις διατάξεις των εμπορικών νόμων (π.χ. καταργούνται τα άρθρα 42β έως 43 του κ.ν.2190/20). Βεβαίως, ο νέος νόμος επιτρέπει στις οντότητες, εάν το επιθυμούν, να συνεχίσουν να τηρούν το σχέδιο λογαριασμών του Ε.Γ.Λ.Σ. αντί του σχεδίου λογαριασμών των Ε.Λ.Π. που παρατίθεται στο Παράρτημα Γ΄ του νόμου αυτού, εφόσον το σχέδιο αυτό προσαρμοστεί στις ανάγκες των Ε.Λ.Π.. Η προσαρμογή αυτή θα γίνει με την προσθήκη κάποιων λογαριασμών και αφαίρεση άλλων, όμως οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να ακολουθούν τον τρόπο αποτίμησης και παρουσίασης των στοιχείων κατά τον τρόπο που ορίζεται στα Ε.Λ.Π.. Επιτρέπεται, δε, η χρήση διαφορετικών κωδικών λογαριασμών από τους προτεινόμενους στο Παράρτημα Γ΄, όμως η ονοματολογία, ο βαθμός ανάλυσης και συγκέντρωσης των λογαριασμών (ανάλυση - ταξινόμηση σε πρωτοβάθμιους, δευτεροβάθμιους κλπ.), καθώς και το περιεχόμενο αυτών, πρέπει να ακολουθούνται υποχρεωτικά από την οντότητα. Προς διαφώτιση των νέων απαιτήσεων που εισάγονται με τα Ε.Λ.Π., εκδόθηκε η Λογιστική Οδηγία της Ε.Λ.Τ.Ε., η οποία όμως αφήνει πολλά κενά σημεία, κυρίως ως προς το ζήτημα της προσαρμογής στις νέες συνθήκες.

Επιπλέον, οι νέες διατάξεις των Ε.Λ.Π. επιφέρουν την κατάργηση, από 1.1.2015, του Κ.Φ.Α.Σ., καθώς το ζήτημα της έκδοσης στοιχείων και της τήρησης βιβλίων προβλέπεται πλέον από τα άρθρα 3 έως 15 του νόμου αυτού.

Περαιτέρω, η σημαντικότερη ίσως διαφοροποίηση σε σχέση με τις προηγούμενες χρήσεις, είναι η εισαγωγή της υποχρέωσης παρακολούθησης της φορολογικής βάσης των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης. Σημειωτέον ότι αυτή η υποχρέωση δεν υφίστατο με τις προϊσχύουσες διατάξεις, όμως οι επιχειρήσεις κατάρτιζαν «ανεπίσημα» την εν λόγω βάση (μέσω της φορολογικής αναμόρφωσης) προκειμένου να εξάγουν το φορολογητέο αποτέλεσμα. Πλέον, η υποχρέωση αυτή καθίσταται επίσημη. Ζήτημα προκύπτει, ωστόσο, ως προς τον τρόπο παρακολούθησης των δύο βάσεων, καθώς οι επιχειρήσεις θα κληθούν να αναπροσαρμόσουν το στήσιμο των μηχανογραφικών τους συστημάτων. Προς διευκόλυνση αυτών, η Οδηγία της Ε.Λ.Τ.Ε. προτείνει κάποιον τρόπο παρακολούθησης των δύο βάσεων, ο οποίος προφυλάσσει την οντότητα από την τήρηση διπλών βιβλίων. Ο τρόπος αυτός, ο οποίος παρατίθεται στο θέμα σχετικά με τις προβλέψεις αποζημίωσης προσωπικού, μπορεί να επεκταθεί σε όλες τις περιπτώσεις διαφορών λογιστικής - φορολογικής βάσης, όπως π.χ. στις επισφαλείς απαιτήσεις (βλ. αντίστοιχο κεφάλαιο).

Στην διαδικασία κατάρτισης οικονομικών καταστάσεων, και με βάση την αρχή της Σύνεσης, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες της εταιρίας και η έκθεσή της σε πιθανούς κινδύνους ώστε να προσαρμόζονται κατάλληλα τα οικονομικά της μεγέθη (π.χ. ο σχηματισμός προβλέψεων είναι λογιστική εγγραφή προσαρμογής). Ο φορολογικός νόμος μέχρι σήμερα δεν αναγνωρίζει πολλές από τις εν λόγω προσαρμογές και αυτό συνεπάγεται διαφορετικό «φορολογικό» αποτέλεσμα σε σχέση με το λογιστικό αποτέλεσμα των οικονομικών καταστάσεων.

Πολλές μεγάλες επιχειρήσεις κυρίως πολυεθνικές εδώ και πολλές δεκαετίες αντλούν τα συμπεράσματά τους για την πορεία τους εφαρμόζοντας τη λεγόμενη Διοικητική Λογιστική (Management Accounting) που επιβάλλει την εφαρμογή ακόμα περισσότερων προσαρμογών (π.χ. μια μονάδα που παράγει μηχανήματα αφαιρεί από τα αποτελέσματα της χρήσης ποσά που θα δοθούν ως εγγυήσεις σε επόμενα έτη). Για το λόγο αυτό απασχολούν επιπλέον προσωπικό στις οικονομικές τους υπηρεσίες.

Είναι συνεπώς πολύ σημαντική η ορθή κατάρτιση οικονομικών καταστάσεων που λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες της εταιρείας και προσφέρουν πλήρη πληροφόρηση ανεξάρτητα από την ανάγκη συμμόρφωσης με την ισχύουσα Νομοθεσία.

Τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (Δ.Π.Χ.Α.) συγκεντρώνουν όλες τις ιδιαιτερότητες των διαφορετικών κλάδων των επιχειρήσεων και απευθύνονται σε ευρύτερο κοινό μετόχους, επενδυτές πιστωτές, εργαζομένους. Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημάνουμε ότι οι διατάξεις των Ε.Λ.Π. προβλέπουν ποιες οντότητες είναι υποχρεωμένες να συντάσσουν τις χρηματοοικονομικές τους καταστάσεις βάσει των Δ.Π.Χ.Α., ενώ παράλληλα δίνουν τη δυνατότητα σε οποιαδήποτε άλλη οντότητα το επιθυμεί, με απόφαση της διοίκησής της, να τα εφαρμόζει προαιρετικά (βλ. άρθρο 1 του νόμου αυτού).

Θα δούμε αναλυτικά στο παρόν βιβλίο πώς μια ορθή διαδικασία κλεισίματος χρήσης εξασφαλίζει την συμμόρφωση με την υπάρχουσα Νομοθεσία αλλά και την αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων σε ό,τι αφορά την εξαγωγή ορθών συμπερασμάτων και τη λήψη αποφάσεων από τους διοικούντες.

Τρόπος παρουσίασης του «κλεισίματος χρήσης»

Οι εργασίες τέλους χρήσης συνεπάγονται υψηλό φόρτο εργασίας κατά την περίοδο κλεισίματος και στην πράξη κατανέμονται σε διαφορετικά στελέχη που αναλαμβάνουν διαφορετικές ενότητες του συνολικού έργου. Οι εργασίες αυτές είτε γίνονται από ομάδα στελεχών είτε από ένα λογιστή και δεν γίνονται διαδοχικά αλλά εκ παραλλήλου. Επιπλέον, πολύ συχνά ο καταμερισμός των εργασιών γίνεται με βάση τις ομάδες των Ε.Λ.Π., για παράδειγμα πάγια αποθέματα, πελάτες, διαθέσιμα. Ως εκ τούτου επιλέξαμε ως τρόπο παρουσίασης σε κάθε κεφάλαιο μια διαφορετική ενότητα με βάση κυρίως τους λογαριασμούς της Λογιστικής.

Πρέπει όμως να τονιστεί ότι πρέπει να τηρείται απαρέγκλιτα η διαδοχική σειρά των εργασιών ανεξάρτητα από την ενότητα που τις συμπεριλάβαμε. Σε κάθε περίπτωση οι έλεγχοι των καταχωρήσεων και οι συμφωνίες με τους αντισυμβαλλόμενους (πελάτες, προμηθευτές ή τρίτους) πρέπει να προηγούνται από τις άλλες εργασίες.

Παραθέτουμε παραδείγματα που αναδεικνύουν την ανάγκη τήρησης της σειρά των εργασιών κατά την διαδικασία κλεισίματος.

α) Για να πραγματοποιηθεί η κοστολόγηση που αναφέρουμε στο 1^ο κεφάλαιο, πρέπει να έχει γίνει ο έλεγχος όλων των λογαριασμών που αναφέρουμε σε επόμενα κεφάλαια, ώστε να έχουμε σωστά στοιχεία για αγορές, εργατικά, Γ.Β.Ε..

β) Ο λογιστής μιας εταιρείας, πριν καταχωρήσει την διαφορά απογραφής ενός εμπορεύματος Ε, θα ήταν σκόπιμο να ελέγξει την συμφωνία λογαριασμού με τον προμηθευτή του Ε γιατί υπάρχει το ενδεχόμενο να μην έχει καταχωρήσει κάποιο τιμολόγιο αγοράς από το συγκεκριμένο προμηθευτή. Το ίδιο πρέπει να γίνει και για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία πριν τον υπολογισμό των αποσβέσεων.

Τέλος, το βιβλίο μας συνοδεύεται από CD το οποίο περιέχει το σχέδιο λογαριασμών του Παραρτήματος Γ΄ των Ε.Λ.Π., καθώς και υποδείγματα όλων των Οικονομικών Καταστάσεων.

ISBN : 978-618-5132-28-6

Σελίδες :  750

Τιμή:55,00€